Ebru Boyası

Ebru Sanatıı'nda kullanılan boya yapımında; eskiden beri toprak boya denilen tabiattaki renkli kaya ve topraklardan elde edilen madeni boyalarla, bitkisel özlü suda erimez boyalar kullanılır. Yağlı boyanın ve suda eriyen anilin boyaların Geleneksel Ebru'da yeri yoktur. Çünkü bu boyalar üstüne serpilen sıvının içinde eriyerek kağıdın yüzeyine tutunamazlar. Kısacası Ebru yapımında suda erimeyen, asit ve kazein içermeyen, ışıktan etkilenmeyen doğal, oksit, pigment ve toprak temelli boyalar kullanılmaktadır. Tabiatta bulunan metal toprak oksitler: Beyaz, oksit, kahverengi, kırmızı, yeşil. Bitkilerden oluşan boyalar: Kırmızı, mavi, sarı. Soba kurumu: Siyah. Kullanılan Renkleri Nelerden Elde Edebiliriz: Sarı: Tabiatta bulunan arsenik sülfür (zırnık). Mavi: Doğal çivit olan Lahor çividi, bitkisel kökenli bir boyadır ve Pakistan'ın Lahor kentinden gelir. Yeşil: Sarı ve mavinin karışımıdır. Zırnık çok olursa fıstık yeşiline, çivit çok olursa yaprak yeşiline gider. Lacivert: Bedahşi laciverti denen doğal çivittir. Siyah: Soba isinden elde edilir. Eski is mürekkepçiliğinde kullanılan istir. Ezilmesi en zor boyadır. Suyu kolay emmediğinden ve suyla karıştırma işlemi sırasında sürekli suyun üzerine çıktığından genellikle çamlıca toprağı ile karıştırılarak ezilir. Beyaz: İsfidaç (üstübeç), bazik kurşun karbonatın tabiattaki şeklidir. Kırmızı: Gülbahar yani demir oksitleri içeren kırmızı bir topraktır. Tütün Rengi: Çamlıca toprağıdır. Boyanın Hazırlanması için gerekli Malzemeler: Desteseng (El Taşı), Geniş bir mermer, Spatula, Su (Mümkünse saf su), Öd. Boyanın Ezilmesi: Geniş bir mermer üzerinde ezeceğimiz boya, suyla karıştırılarak çamur haline getirilir ve mermerden yapılmış, üzerinde tutma yeri olan ve alt kısmı oval olarak şekillendirilmiş desteseng (el taşı) ile ağır ağır sekizler (8) çizerek ezilir. Bu işlem boyanın rengine göre yaklaşık 3-4 saat boyunca gerçekleştirilir. Boya su ilavesiyle daima merhem kıvamında tutulur. Boya dağıldıkça spatula yardımıyla bir araya toparlanır. Boyaların yeterince ezilip ezilmediğini ilk olarak ezdiğimiz mermerin üzerinde şu şekilde test ederiz; desteseng sabitken aşağı-yukarı şeklinde ovalliğinden yararlanılarak oynatılır. Kulak kesilip ses dinlenir ve kulağa kıtır kıtır gelen bir ses varsa henüz tam olarak ezilmemiştir ve devam edilir.(Video'da bu detay daha net anlaşılacaktır.) Diğer yöntem ise bu kıtırlığı yok ettikten sonra teknede deneyerek anlaşılır. Ebrucu tecrübe ile hangi boyayı ne kadar ezmesi gerektiğini zamanla öğrenir. Desteseng ve üzerinde ezme işleminin yapıldığı mermer aynı sertlikte olmalıdır. Aksi taktirde birbirlerini aşındırırlar ve boyanın içine mermer tozları karışır. Ezme işlemi tamamlandıktan sonra her bir renk ayrı ayrı ana kaplara alınır. Boyanın Terbiyelenmesi: Ezme işlemi tamamlandıktan sonra ebrunun en önemli işlemlerinden biri olan boyaların terbiyesine başlanır. Bu işlemde suyla ve ödle karıştırılan boyalar yaklaşık iki ay süre ile bekletilir. Bu süreçte kavanozların üzerinde biriken su-öd karışımı belli periyotlarla çekilir ve tekrar su-öd ilave edilir, belli aralıklarla kavanozlar karıştırılır ve çalkalanır. İyi terbiye edilmemiş boyalar gerçek renklerini kâğıt üzerine yansıtamaz, kâğıda tutunamaz.